نماینده وزارت امور اقتصادي و دارایی در نشستی با فعالان بخش خصوصی از ساماندهی بازار ارز در سه مرحله خبرداد. رضا عظيمي مديركل دفتر تحقيقات و سياستهاي پولي و بازرگاني وزارت امور اقتصادي و دارايي گفت: شرايط فعلي با نظام شناور مديريتشده انطباق ندارد و فضای کنونی ارز باعث ایجاد رانت ميشود.
او با تاکید اینکه فضاي بازار ارز به جای تاثیرپذیری از عوامل اقتصادی، تحت تاثير گمانهزنيهاي سياسي قرار دارد اظهار کرد: این روند بازار ارز را تحت تاثير فضاي سياسي و در نهايت سفتهبازي قرار ميدهد. وی ادامه داد: هم اکنون افزایش نرخ ارز آزاد مبنای قیمتگذاری شده، در حالی که سهم ارز آزاد از بازار تنها 10 درصد و بقیه کالاها با ارز مرجع وارد بازار شده و از این رو، ما پيشنهاد سه مرحلهاي «تثبيت»، «گذار» و «يكسانسازي» را مطرح کردهایم.
عظیمی در توضیح این سه مرحله افزود: مرحله اول راهاندازی بورس ارز شفاف شدن نظام ارزی و بازار با اقداماتی شبیه ایجاد پرتال ارزی است. مرحله دوم با نام مرحله «گذار» برای رفع موانع و حرکت در جهت کم کردن فاصله ارز مرجع و آزاد است و در نهایت مرحله سوم، «یکسانسازی» نرخ ارز است.
مدیرکل دفتر تحقیقات و سیاستهای پولی و بازرگانی وزارت اقتصاد پیش نیازهای دوران گذار را شفاف شدن بازار برای عرضهکننده و تقاضاکننده به منظور اجتناب از نوسانات غيرعادي دانست و افزود: در حال حاضر بازار نقطهای است و عوامل بازار هم قیمت را تعیین نمیکنند، بلکه چند نفر در داخل و خارج از کشور تصمیمگیرنده شدهاند، لذا باید اطلاعات لازم در مورد تقاضا در بازار کسب شود تا تقاضای واقعی شناسایی و به آنها پاسخ داده شود.
وی تاکید کرد: در این بورس، ارز به صورت فیزیکی مبادله نمیشود و خرید و فروش گواهی ارزی صورت میگیرد و تنها افرادی که ثبت سفارش داشته باشند میتوانند وارد بازار شوند. این نماینده وزارت اقتصاد همچنین از تصمیم بورس ارز به پاسخگویی به نیازهای خرد چون ارز مسافری و دانشجویی با قیمت تابلوی بورس توسط چند بانک مشخص خبر داد.
عظیمی خاطرنشان کرد: این بازار ابتدا برای معاملات نقدی راهاندازی خواهد شد و در آینده بازار سلف و آتی هم به آن افزوده میشود. او ضمنا متذکر شد: برای موفقیت بورس ارز باید هماهنگی کامل بین بانکها، صرافیها و بانک مرکزی صورت گیرد و مقررات مناسبی برای بازگشت ارز حاصل از صادرات غیرنفتی به کشور و توزیع درست کالاهایی که با ارز مرجع وارد کشور میشوند، وضع شود.
این نماینده دولت با تاکید بر اینکه اقتصاد کشور به يك مكانيزم كشف قيمت رقابتي نياز دارد، گفت: ايجاد يك بازار قابل مديريت از طريق صدور و معامله گواهي ارزي در بازار بورس، ارتباط سازمانيافته خريداران و فروشندگان واقعي ارز، مديريت معاملات دستهدوم و پيشگيري از سفتهبازي و جلوگيري از نوسانات شديد بازار از مهمترین ويژگيهاي بورس ارز است.
اما این توضیحات مفصل از طرح اولیه بورس ارز در حالی ارائه شد که فعالان اقتصادی و اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در یک جمعبندی مشترک، نسبت به طرح مذکور انتقاد کردند و تعویق اجرای آن را خواستار شدند. به اعتقاد بعضی از اعضای هیاتنمایندگان اتاق تهران، با تشکیل بورس ارز، نرخ دلار فراتر از 3000 تومان خواهد رفت. البته محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی رسیدن نرخ دلار به بالای 3000 تومان را تکذیب کرده است.