انجام تشريفات ترخيص كالاهاي وارداتي و همچنين صدور كالا از كشور براساس قانون امور گمركي و آئين نامه اجرائي آن منوط به تنظيم اظهار نامه گمركي و تسليم آن به گمرك ميباشد. اظهار كننده موظف است اسناد لازم را از قبيل سياهه خريد، گواهي مبدأ، اسناد بانكي و ساير مجوزهاي مورد نياز كه مقررات و قوانين مربوطه تعيين نموده است به اظهارنامه منظم نمايد.
براساس قانون مقررات صادرات و واردات كالاهاي صادراتي و وارداتي به سه گروه زير تقسيم گرديده است:
1- كالاي مجاز : كالايي است كه صدور يا ورود آن با رعايت ضوابط نياز به كسب مجوز ندارد.
2- كالاي مشروط : كالايي است كه صدور يا ورود آن با كسب مجوزهاي مربوطه امكانپذير ميشود.
3- كالاي ممنوع : كالايي است كه صدور يا ورود آن به موجب شرع مقدس اسلام و يا به موجب قانون ممنوع ميباشد.
كالايي كه براي ورود يا صدور آن اظهارنامه گمركي تسليم گمرك گرديده است، به لحاظ انطباق با مندرجات اظهارنامه و اسناد و مدارك و قوانين مربوطه مورد بررسي قرار ميگيرد. و چنانچه مغايرتي وجود نداشته باشد نسبت به صدور پروانه گمركي و ترخيص آن اقدام ميگردد.
تشريفات گمركي صدور برخي كالاهاي خاص منحصراً در گمركات ذيل انجام مي گيرد:
• فرش در گمركات غرب تهران، مهرآباد، كرمان، شيراز، كرمانشاه و مشهد
• پسته در گمركات كرمان، غرب تهران و مهرآباد
• زعفران در گمركات مشهد و مهرآباد
• پوست و روده و سالامبور در گمرك جنوب تهران